Hendrik is de twee jaar oudere broer van Harm Smit. Hij was getrouwd met Margaretha Duinkerken (1886-1951), een schippersdochter uit Dedemsvaart. Ze kregen vijf kinderen, één zoon en vier dochters. Zie persoonskaart. Hendrik was de oudste zoon, opmerkelijk daarom dat de SmitSchokland documenten bij de nazaten van Harm Smit terecht zijn gekomen.
Hendrik moest zijn vader al vroeg helpen met het zware onderhoud van de zeewering van Schokland. Zijn jongere broer Harm liep vanwege een val mank en deed daarom alleen lichtere werkzaamheden. In het volgende fragment wordt dat mooi beschreven:
Even ziet hij toe, hoe zijn jongste zoon met een zekere handigheid de gereedschappen hanteert, dan wenkt hij Hendrik. »Kom jongen, we gaan eens zien of ons oude eiland heelhuids door de storm gekomen is. Wij nemen een koevoet mee, want er zullen aan de Westkant wel ’n paar blokken bazalt uitgeslagen zijn.” Hij knikt Harm, die even opkijkt, vriendelijk toe en dan stappen vader en zoon heen, Hendrik met het zware breekijzer op de schouder. Het geklop van Harms hamer wordt zwakker, nu Smit en Hendrik de hoge terp afdalen en langs het meer hun weg naar de Westkant zoeken.
Hendrik volgde in 1910 zijn vader op als kantonnier/havenmeester en betrok met zijn gezin de mooie lichtwachterswoning, dat nu een rijksmonument is.
Financieel had Hendrik het goed op Schokland. Rond 1920 bracht zijn vader een bezoek aan Schokland. Ter gelegenheid daarvan werd de onderstaande familiefoto gemaakt. Daarop zien we ook Margaretha Duinkerken, Hendrik zijn vrouw.
Om beurten hielden Hendrik en Harm op zondagmorgen een preek over een vrij onderwerp uit de bijbel en later op de dag nog een catechismuspreek. Eerst in huiselijke kring, later voor wel zestig mensen die op Schokland verwaaid lagen. Na dertien dienstjaren werd Hendrik Smit overgeplaatst naar Staveren; daarna werd hij sluiswachter op de grote Kolksluis in Zwartsluis. Weer later op de sluis in Zutphen om ten slotte zijn loopbaan te beëindigen als gezagvoerder op de OVERIJSSEL. Het schip van Rijkswaterstaat in die provincie.
Na zijn schooltijd (Hendrik moest al op zijn twaalfde van school) viste hij twee jaar bij een visserman en werd daarna steenzetter. Evenals zijn vader Lammert werd hij eerst kantonnier op de Middelbuurt en later overgeplaatst naar Emmeloord. Er waren weleens mensen die over zijn beroep of over de plaats waar het uitgeoefend werd schampere opmerkingen maakten; deze mensen waren blijkbaar slecht op de hoogte met het zware bestaan van een groot deel der schippers en vissers. De vrouw van Hendrik Smit maakte daarmee korte metten: “Och meneer, as wij ’s weggingen dan stonden er wel ‘onderd kloar om te stolleceteren“.
Bron: Wim Kuyper, Oude Zuiderzeeverhalen
Wat je je herinnert als kind is natuurlijk donker pak met vestje waarin horlogeketting.
Maar ik herinner me ook nog dat een keer toen we met de bus naar Zwartsluis gingen, mijn moeder aan een vrouw in de bus vroeg hoe het ging met Hendrik Smit en die vrouw zei toen: O hij loopt nog als een kievit. Haha dat zag ik voor me
Zulke dingen maken indruk op je als kind. Verder herinner ik me van Zwartsluis idd vooral ook Wodan.
En dat die oom Jan Smit (die ook werkelijk smid was, was getrouwd met Pietje Smit, Hendriks dochter) een fluit van fluitenkruid voor me maakte (die hele dijk waar ze pal tegen aan woonden was soms een zee van fluitenkruid) – Harma
Herinnering aan Hendrik Smit
Mijn vader hechtte er sterk aan familieleden te bezoeken en het zal in 1960 geweest zijn tijdens een familiebezoek aan Kampen, dat we ook Hendrik hebben bezocht. We belden aan bij zijn huis aan de Mastermakerstraat 25 in Zwartsluis. Omdat niemand open deed, liepen we om het huis heen en daar zagen we Hendrik, een in mijn ogen oude, maar zeer levendige kleine man met felle ogen in een door de zon bruinverbrande kop. Hij bood me toen we binnen waren limonade aan. Het maakte allemaal veel indruk op me, zeker ook omdat er iets heel bijzonder aan de hand was met Hendrik: hij had een pacemaker (één van eerste in Nederland) en hij liet die met trots zien: onder zijn hemd zat een batterij waaruit draden naar zijn hart liepen.
Het tragische is dat hooguit een paar maanden na ons bezoek Hendrik is overleden. Jan Smit
Netten breien kon elke rechtgeaarde Smit-Schoklander, dus Hendrik ook.
Hier zien we Lammert Smit, de enige en eerstgeboren zoon van Hendrik en Margaretha.
Een stoere kerel. Matroos bij de marine maar hij werd helaas niet oud: 24 jaar.
Je verwacht dan wellicht een verdrinkingsdood maar dat is niet het geval. Hij is overleden aan een carcinoom, aan het voorhoofd.
